ادات تخییرادات بیانگر تخییر بین چند چیز با امتناع جمع بین آنها را ادات تخییر گویند. ۱ - تعریف«تخییر» یعنی مخیر ساختن و آزاد گذاشتن شنونده در پذیرش یکی از دو طرف موضوعی که جمع هر دو غیرممکن است (در مقابل اباحه که جمع بین دو طرف یا همه طرف‌ها امکان پذیر است). ۲ - نمونه قرآنیبعضی از ادوات تخییر در قرآن عبارتند از: ۲.۱ - اواز مشهورترین ادات به کار رفته در این معنا است؛ مثل آیه : (انما جزاء الذین یحاربون الله ورسوله ویسعون فی الارض فسادا ان یقتلوا او یصلبوا او تقطع ایدیهم وارجلهم من خلاف او ینفوا من الارض...)؛ «سزای کسانی که با (دوستداران) خدا و پیامبر او می‌جنگند و در زمین به فساد می‌کوشند جز این نیست که کشته شوند یا بر دار آویخته گردند یا دست و پایشان در خلاف جهت یکدیگر بریده شود یا از آن سرزمین تبعید گردند» که جمع بین این امور بر امام جایز نیست و یکی از آنها را اختیار می‌کند. ۲.۲ - اما(... قلنا یا ذا القرنین اما ان تعذب واما ان تتخذ فیهم حسنا)؛ «گفتیم: ای ذوالقرنین (اختیار با توست) یا عذاب می‌کنی یا در میانشان ( روش ) نیکویی پیش می‌گیری». ۳ - پانویس۴ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «ادات تخییر». رده‌های این صفحه : ادات قرآن
|